Yaklaşık iki aydır süren şovlar, Hong Kong Özel İdari Bölge Baş Yöneticisi Carrie Lam’in “Tasarı öldü.” açıklamasına karşın sürat kesmiyor.
Çin’in Hong Kong’un özerk maddelerine ve hukuk sistemine müdahalesine yol açacağı gerekçesiyle karşı çıktıkları tasarının geri çekilmesini kâfi bulmayan protestocular, yarın Victroria Park’tan merkezi hükümet binalarına yürümeyi planlıyor.
Bölgenin en büyük aktivist kümelerinden Sivil İnsan Hakları Cephesince organize edilen yürüyüşe, çoğunluğunu gençlerin oluşturacağı on binlerce Hong Konglunun katılması bekleniyor.
SOSYAL MEDYADA ÖRGÜTLENDİLER
Sosyal medya üzerinden örgütlenen protestoculara karşı polis, tedbir olarak hükümet binalarının dışına dev bariyerler kuruyor. Cephenin temmuz ayı protesto takvimine nazaran, gelecek hafta sonu kentin farklı noktalarında da mitingler yapılması planlanıyor.
“LENNON DUVARLARI” TEPKİSİ
Halk, demokrasi savunucusu kümeler tarafından tertiplenen dev protestoların yanı sıra kentin neredeyse her noktasında rastlanan “Lennon Duvarları” ile de tasarıya karşı yansısını ortaya koyuyor.
Çekya’nın başşehri Prag’da grafitiler çizilmiş John Lennon Duvarı’ndan esinlenerek oluşturulan “Lennon Duvarları”, kendini söz etmek için protestoları destekleyen ve hükümete duydukları öfkeyi lisana getirenlerin bildirilerini paylaştıkları yerler olarak dikkati çekiyor.
Metro durakları, köprü altları, üst geçitler ve hükümet binalarının demir korkulukları üzere neredeyse her yerde rastlanan bu duvarlarda, “Demokrasine sahip çık”, “İade maddesine hayır”, “Hong Kong’un tam demokrasiye gereksinimi var” ve “Çin’in kuklası Carrie Lam istifa” üzere iletilerin ağır olduğu gözleniyor.
Hükümet yanlısı küçük kümeler ise muhaliflerin dev protesto şovlarına karşı küçük çaplı yürüyüşler düzenliyor.
Aktivist kümelerin demokrasiyi savunmak mazeretiyle halkı polisten nefret etmeye sevk ettiğini öne süren hükümet yanlıları, polise karşı şiddet uyguladığını savunduğu protestoculara reaksiyonlarını lisana getiriyor.
Sokaktaki Hong Konglular, “Çin’e iade yasası” deyince çabucak hemen tıpkı görüşü paylaşıyor. Tasarıya karşı olduklarını lisana getiren halk, Çin Komünist Partisi’ne (ÇKP) bağlı mahkemeler önünde yargılanmak istemediklerini söylüyor.
AA muhabirine konuşan Hong Konglu öğrenci Andy Chao, demokrasiyi savunmanın öncelikleri olduğunu kaydederek, Pekin idaresinin “Tek ülke, iki sistem” modeline bağlı kalması gerektiğine işaret etti.
Hükümetin, kentin tüzel özerkliğine darbe vuracağını savunduğu yasa tasarısına karşı olan vatandaşlarının sesine kulak vermesi gerektiğini belirten Chao, “Hükümetin halkı daha fazla germeye hakkı yok. Özür dilemekten daha fazlasını yapmalılar ve tasarıyı derhal iptal etmeliler. Aksi takdirde protestolara devam edeceğiz.” biçiminde konuştu.
İADE YASA TASARISI
Hong Kong’da karar giyen yahut haklarında kabahat isnadı olan bireylerin Çin’e, Makao Özel Yönetim Bölgesi’ne ve Tayvan’a iadesini kolaylaştıran yasa tasarısı, 3 Nisan’da parlamentoya sunulmuştu.
Düzenlemeler, hatalıların ana kara Çin, Çin’in Makao Özel İdari Bölgesi ve Tayvan’a iadesini kolaylaştırmayı öngörüyor.
Tasarı, Çin, Tayvan ve Makao’daki yetkililerin cinayet ve tecavüz üzere hatalarla yargılanan şüpheliler için iade başvurusu yapmasına müsaade verilmesini, son kararın ise özel yetkili mahkemeler tarafından alınmasını öngörüyor.
Tasarıda siyasi ya da dini cürümlerden yargılanan bireylerin iade edilmeyeceği belirtiliyor.
Hükümet yalnızca mahpus cezası en az 7 yıl olan mahkumların iade edilmesi üzere kimi ödünlerle kamuoyundaki yansıları azaltma yoluna gidiyor.
Ancak hala halkın büyük kısmı, insanların Çin’in yargı sistemi altında keyfi gözaltılar, adil olmayan yargı süreçleri ve hatta azaba maruz kalacağı korkusunu paylaşıyor.
Tasarı, politik kabahatleri kapsam dışında tutuyor. Lakin halkın büyük kısmı, maddelerin son yıllarda Hong Kong’da gerçekleştiği sav edilen ana kara Çin’e kaçırılma hadiselerini yasallaştıracağı görüşünü savunuyor.
Muhalifler, yasanın çıkması halinde bunun Çin’in Hong Kong’daki siyasi muhalifleri gaye almasıyla sonuçlanacağından tasa ediyor.
NASIL GÜNDEME GELDİ?
Tasarı, geçen yıl 19 yaşındaki Hong Konglunun, 20 yaşındaki gebe kız arkadaşını Tayvan’da tatilde olduğu sırada öldürdüğü argümanları sonrası gündeme gelmişti.
Zanlının, cinayetin akabinde Tayvan’dan kaçarak geçen yıl Hong Kong’a döndüğü ortaya çıkmıştı. Tayvan makamları, zanlının Tayvan’a iade edilmesi talebinde bulunmuş fakat Hong Kong idaresi, taraflar ortasında bir iade mutabakatı olmadığı gerekçesiyle bu talebi geri çevirmişti.
Hong Kong, İngiltere ve ABD’nin de ortalarında olduğu 20 ülke ile daha evvel iade muahedeleri yapmıştı lakin ana kara Çin şu ana kadar bir mutabakat sağlayamamıştı.
HONG KONG’UN STATÜSÜ
Hong Kong, 1898’de imzalanan “kira sözleşmesiyle” uzun yıllar İngiltere hakimiyetinde kaldıktan sonra 1997’de Çin’e devredilmişti.
İmzalanan ortak deklarasyon çerçevesinde Hong Kong’a, 2047’ye kadar Çin’e yalnızca dış siyaset ve savunma üzere alanlarda bağlı kalarak “tek ülke, iki sistem” siyasetiyle idari bağımsızlığını ve yapısını müdafaa hakkı tanınmıştı.
Çin, Ağustos 2014’te Hong Kong halkının 2017’de yapılması planlanan seçimde kendi başkanlarını seçebileceğini lakin adayların geniş temsilli bir komite tarafından belirleneceğini açıklamıştı. Bunun üzerine bağımsızlık yanlıları, Hong Kong’da şovlar düzenlemişti.
