Kredi derecelendirme şirketi Fitch’in analistlerinden James MacCormack´a göre, doların küresel rolünü olumsuz etkileyen en önemli politikalar, finansal yaptırımlar ve ticaret savaşları.
Her şey aynı kalsa bile korumacı gümrük politikaları, ticaretin Amerika´dan uzaklaşmasına neden oluyor. Böylece ticaret yapacak başka ülkeler, kendi para birimlerini dolar yerine kullanma fırsatı elde ediyor.
FİNANSAL YAPTIRIMLARIN ETKİSİ
Yine ABD´nin 6 bin 300 kişi ve kurumun yanında 20´den fazla ülkeye çeşitli finansal yaptırımlar uygulaması da aslında aynı zamanda doların buralardaki kullanım alanlarını, başka para birimlerine bırakması anlamına geliyor.
ÇİN VE AB KENDİ PARA BİRİMİNİ REZERV YAPIYOR
Bu politikalar İran ve Rusya gibi bazı ülkeleri açıkça dolardan uzaklaştırırken; Çin ve Avrupa Birliği gibi daha büyük oyuncular ise kendi para birimlerini rezerv para yapma ve doğrudan daha fazla uluslararası işlemde kullandırma yönünde sürekli ciddi adımlar atıyorlar.
Çin, kendi para birimi yuan-renminbi´yi, 2016´da IMF´in para birimi sepeti SDR´ye dahil etti. Pekin yönetimi 2018´de ise, Şanghay’da devreye soktuğu yuan cinsi petrol futures kontratları ile yuanı emtia ticaretinde bir uluslararası para haline getirmenin yolunu açtı.
Avrupa Komisyonu Başkanı Jean Claude Junker, geçen yıl yaptığı bir konuşmada, “Avrupa enerji ithalatının yüzde 80’inin dolar ile yapılmasının çok saçma” olduğunu söylemişti. Ayrıca Avrupalı yetkililer, ABD´nin İrana karşı uyguladığı yaptırımları aşmanın yollarını da aradı.
YÜZDE 62’YE DÜŞTÜ
IMF verilerine göre ülkelerin döviz rezervleri içerisinde doların payı 2001´de yüzde 73 düzeyindeyken, 2018 sonunda bu oran yüzde 62´ye düştü.
Dünya Altın Konseyi´nin yayınladığı veriler de 2008 Krizi´nden bu yana sürekli altın alan merkez bankalarının 2018´de, 1971´den beri en yüksek yıllık alımı gerçekleştirdiğini ortaya koydu. ABD, doların altın ile bağını 1971’de koparmıştı.
MacCormack´a göre, bu trendler devam ederse dolar başka para birimlerine karşı ve tüm para birimleri altına karşı zaman içinde alan kaybedecek, ancak bu çok yavaş olacak.
Hangi paranın rezerv para olacağı konusunda öncelikle merkez bankalarının değer biriktirme tercihlerinin etkili olduğunun altını çizen Fitch analisti MacCormack, bu konuda hala ilk tercihin dolar olduğunu hatırlattı.
Paradoksal bir şekilde doların rolünü yıkıcı politikaların aslında ABD´nin kendisi tarafından uygulandığına dikkat çeken MacCormack, söz konusu politikaların uzun süre uygulanması halinde doların küresel para olma konumunun zarar görebileceği ve Amerikan çıkarlarının zedelenebileceği uyarısında bulundu.
